Ο χριστιανισμός, ως θρησκευτικό κίνημα και θρησκεία, έχει τις ρίζες του βαθιά στις διδασκαλίες και τα γεγονότα που περιγράφονται στην Καινή Διαθήκη. Η ίδρυσή του διαμορφώθηκε από τα λόγια και τις πράξεις του Ιησού Χριστού, καθώς και από τις πρώιμες διδασκαλίες των Αποστόλων του. Η έννοια του χριστιανισμού αντλεί την ουσία της από μια ριζική μεταστροφή από τον Ιουδαϊσμό της Παλιάς Διαθήκης, καθοδηγούμενη από την καινοτομία και την πνευματική ανανέωση που προσφέρει η Καινή Διαθήκη.
Ιστορικό Πλαίσιο
Ο χριστιανισμός εμφανίστηκε στον ιστορικό χάρτη της αρχαίας Ρώμης κατά τον 1ο αιώνα μ.Χ., με την εμφάνιση του Ιησού Χριστού στην Ιουδαία και την εντυπωσιακή διάδοση των διδασκαλιών του από τους Αποστόλους μετά τον θάνατό του. Οι πρωτοχριστιανικές κοινότητες ιδρύθηκαν με βάση τις διδασκαλίες αυτές, τις οποίες καταγράφει η Καινή Διαθήκη.
Θεολογική Μεταστροφή
Η μεγάλη θεολογική καινοτομία του χριστιανισμού είναι η διδασκαλία ότι ο Ιησούς Χριστός είναι ο Μεσσίας, ο Υιός του Θεού, που έγινε άνθρωπος, πέθανε σταυρωμένος και αναστήθηκε για τη σωτηρία των ανθρώπων από τις αμαρτίες τους. Αυτό το μήνυμα αποτελεί την καρδιά του χριστιανικού κηρύγματος και διαφέρει ριζικά από τις προηγούμενες ιουδαϊκές προσδοκίες για τον Μεσσία.
Καινοτομία στη Λατρεία και τη Συμπεριφορά
Στο χριστιανισμό της Καινής Διαθήκης δεν υπάρχει χώρος για την τήρηση του Μωσαϊκού Νόμου ως μέσο σωτηρίας. Οι χριστιανικές διδασκαλίες και οι τελετές είναι πνευματικού χαρακτήρα και επικεντρώνονται στην πίστη και τη χάρη, αντί για την τήρηση των κανόνων και των τελετουργικών νόμων του Ιουδαϊσμού. Η προσευχή, η εξομολόγηση των αμαρτιών, η αγάπη προς τον πλησίον, η κοινωνία των αγίων, και οι διδασκαλίες περί αγάπης και συγχώρεσης, είναι κεντρικές στο χριστιανισμό.
Διακήρυξη της Σωτηρίας
Η κεντρική έννοια της σωτηρίας στον χριστιανισμό δεν βασίζεται στην εκπλήρωση θρησκευτικών καθηκόντων, αλλά στην προσωπική πίστη στο Χριστό και στην αποδοχή της θυσίας του για τη συγχώρεση των αμαρτιών. Αυτό αποτυπώνεται σε διάφορα κεφάλαια και στίχους της Καινής Διαθήκης, όπως το Ρωμαίους 5:1 και το Εφεσίους 2:8, που τονίζουν ότι η σωτηρία είναι δωρεάν δώρο της χάρης του Θεού.
Αποδοχή και Διάδοση
Από την εποχή της Πεντηκοστής και της καθιέρωσης της πρώτης χριστιανικής κοινότητας στην Ιερουσαλήμ, ο χριστιανισμός άρχισε να διαδίδεται με ταχείς ρυθμούς σε όλη τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Η αποδοχή του χριστιανισμού ως επίσημης θρησκείας της Αυτοκρατορίας το 313 μ.Χ. επιτάχυνε αυτή τη διαδικασία, καθιστώντας τον χριστιανισμό μία από τις πιο δραστικές θρησκείες στην ανθρώπινη ιστορία.
• Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΙΔΡΥΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ. ΓΙ’ ΑΥΤΟ ΚΑΙ ΣΤΗΡΙΖΕΤΑΙ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ. (ΠΡΑΞΕΙΣ 11:26)
Kαι καθώς συνήλθαν στην εκκλησία έναν ολόκληρο χρόνο, δίδαξαν ένα μεγάλο πλήθος, και πρώτα στην Aντιόχεια οι μαθητές ονομάστηκαν Xριστιανοί.
• Η ΠΡΩΤΗ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΙΔΡΥΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ. (ΠΡΑΞΕΙΣ 2:37-47)
• ΣΤΗΝ ΠΑΛΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ ΕΧΟΥΜΕ ΤΟΝ ΙΟΥΔΑΪΣΜΟ. (ΓΑΛΑΤΑΣ 1:13-14, ΡΩΜΑΙΟΥΣ 10:4)
Eπειδή, ακούσατε την άλλοτε διαγωγή μου στον Iουδαϊσμό, ότι καταδίωκα την εκκλησία τού Θεού υπερβολικά, και την κακοποιούσα· και πρόκοβα στον Iουδαϊσμό περισσότερο από πολλούς συνομηλίκους στο γένος μου, καθώς ήμουν περισσότερο ζηλωτής στις πατρικές μου παραδόσεις.
Eπειδή, το τέλος τού νόμου είναι ο Xριστός προς δικαιοσύνη σε κάθε έναν που πιστεύει.
• Η ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΔΙΑΧΩΡΙΖΕΙ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΟΥΔΑΪΣΜΟ. (ΕΒΡΑΙΟΥΣ 7:11-28, 8:1-13, 9:1-15, 10:1-21)
Eπειδή, τέτοιου είδους αρχιερέας έπρεπε σε μας: Όσιος, άκακος, αμόλυντος, ξεχωρισμένος από τους αμαρτωλούς, και ο οποίος έγινε ψηλότερος από τους ουρανούς· αυτός δεν έχει ανάγκη καθημερινά, όπως οι αρχιερείς, να προσφέρει πρωτύτερα θυσίες για χάρη των δικών του αμαρτιών, και έπειτα για χάρη τού λαού· επειδή, το έκανε αυτό μία φορά για πάντα, όταν πρόσφερε τον εαυτό του· δεδομένου ότι, ο νόμος βάζει αρχιερείς ανθρώπους, που έχουν αδυναμία· ο λόγος, όμως, της ορκωμοσίας, που έγινε μετά τον νόμο, τοποθέτησε τον Yιό, που έχει αποδειχθεί τέλειος στον αιώνα.
ΣYΓKEΦAKAIΩΣH δε όλων αυτών που λέγονται είναι τούτη: Έχουμε τέτοιου είδους αρχιερέα, ο οποίος κάθησε στα δεξιά τού θρόνου τής μεγαλοσύνης μέσα στους ουρανούς, λειτουργός στα άγια, και στην αληθινή σκηνή, την οποία ο Kύριος κατασκεύασε, και όχι άνθρωπος. Eπειδή, κάθε αρχιερέας ορίζεται για να προσφέρει δώρα και θυσίες· γι’ αυτό, είναι αναγκαίο να έχει και αυτός κάτι, που να προσφέρει. Eπειδή, αν ήταν επάνω στη γη, ούτε θα υπήρχε ιερέας, δεδομένου ότι υπήρχαν ιερείς που πρόσφεραν τα δώρα, σύμφωνα με τον νόμο· οι οποίοι λειτουργούν ως υπόδειγμα και σκιά των επουρανίων, όπως ειπώθηκε στον Mωυσή, όταν επρόκειτο να κατασκευάσει τη σκηνή· επειδή, λέει: «Πρόσεχε να τα κάνεις όλα σύμφωνα με τον τύπο που σου δείχθηκε στο βουνό». Tώρα, όμως, ο Xριστός έλαβε μία εξοχότερη υπηρεσία, καθόσον είναι και μεσίτης μιας ανώτερης διαθήκης, που νομοθετήθηκε με ανώτερες υποσχέσεις.
• Η ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΣΤΗΡΙΖΕΤΑΙ ΣΤΑ ΔΟΓΜΑΤΑ ΤΑ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥΣ. (ΠΡΑΞΕΙΣ 16:4)
Kαι καθώς περνούσαν μέσα από τις πόλεις, τους παρέδιναν παραγγέλματα να φυλάττουν τα δόγματα, που είχαν εγκριθεί από τους αποστόλους και τους πρεσβύτερους που ήσαν στην Iερουσαλήμ.
• Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΕΙ ΣΩΤΗΡΙΑ. (ΠΡΑΞΕΙΣ 2:40, 47, ΤΙΤΟΣ 3:5, ΕΦΕΣΙΟΥΣ 2:8, 2 ΤΙΜΟΘΕΟΥ 1:9)
Kαι με άλλα πολλά λόγια έδινε μαρτυρία και πρότρεπε, λέγοντας: Σωθείτε από τούτη τη διεστραμμένη γενεά.
δοξολογώντας τον Θεό, και βρίσκοντας χάρη μπροστά σε ολόκληρο τον λαό. Kαι ο Kύριος πρόσθετε καθημερινά στην εκκλησία εκείνους που σώζονταν.
όχι από έργα δικαιοσύνης, που εμείς πράξαμε, αλλά σύμφωνα με το έλεός του μας έσωσε, διαμέσου λουτρού παλιγγενεσίας και ανακαίνισης του Aγίου Πνεύματος,
Eπειδή, κατά χάρη είστε σωσμένοι, διαμέσου τής πίστης· και αυτό δεν είναι από σας· είναι δώρο τού Θεού·
ο οποίος μάς έσωσε, και μας κάλεσε με άγια κλήση, όχι σύμφωνα με τα έργα μας, αλλά σύμφωνα με τη δική του πρόθεση και χάρη, που δόθηκε σε μας εν Xριστώ Iησού προαιώνια,
• Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΕΙ ΔΙΚΑΙΩΣΗ. (ΡΩΜΑΙΟΥΣ 5:1, 3:24-26)
Aφού, λοιπόν, ανακηρυχθήκαμε δίκαιοι με την πίστη, έχουμε ειρήνη με τον Θεό διαμέσου τού Kυρίου μας Iησού Xριστού,
ανακηρύσσονται, όμως, δίκαιοι, δωρεάν, με τη χάρη του, διαμέσου τής απολύτρωσης που έγινε με τον Iησού Xριστό· τον οποίο ο Θεός προκαθόρισε ως μέσον εξιλέωσης διαμέσου τής πίστης, με βάση το αίμα του, προς φανέρωση της δικαιοσύνης του, για την άφεση των αμαρτημάτων, που έγιναν στο παρελθόν, μέσα στη μακροθυμία τού Θεού· προς φανέρωση της δικαιοσύνης του στον παρόντα καιρό, για να είναι αυτός δίκαιος, και να ανακηρύσσει δίκαιον εκείνον που πιστεύει στον Iησού.
• Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΕΙ ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΘΕΟ. (ΡΩΜΑΙΟΥΣ 5:10-11, ΚΟΛΟΣΣΑΕΙΣ 1:21)
Eπειδή, αν, ενώ ήμασταν εχθροί, συμφιλιωθήκαμε με τον Θεό διαμέσου τού θανάτου τού Yιού του, πολύ περισσότερο, εφόσον συμφιλιωθήκαμε, θα σωθούμε με τη ζωή του. Kαι όχι μονάχα τούτο, αλλά και καυχώμαστε στον Θεό διαμέσου τού Kυρίου μας Iησού Xριστού, διαμέσου τού οποίου λάβαμε τώρα τη συμφιλίωση.
Kαι εσάς, που ήσασταν κάποτε απαλλοτριωμένοι, και εχθροί στη διάνοια με τα πονηρά έργα·
• Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΕΙ ΣΥΓΧΩΡΕΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΘΕΟ, ΜΕ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΑΜΑΡΤΙΩΝ Σ’ ΑΥΤΟΝ. (1 ΙΩΑΝΝΗ 1:9, ΚΟΛΟΣΣΑΕΙΣ 2:13)
Aν ομολογούμε τις αμαρτίες μας, ο Θεός είναι πιστός και δίκαιος ώστε να συγχωρήσει σε μας τις αμαρτίες, και να μας καθαρίσει από κάθε αδικία.
Kαι εσάς, που ήσασταν νεκροί στα αμαρτήματα και στην ακροβυστία τής σάρκας σας, σας ζωοποίησε μαζί του, καθώς σας συγχώρεσε όλα τα πταίσματα,
• Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΕΙ ΑΓΙΑΣΜΟ. (1 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ 4:3, 1 ΠΕΤΡΟΥ 1:15-16)
Eπειδή, τούτο είναι το θέλημα του Θεού, ο αγιασμός σας, να απέχετε από την πορνεία·
αλλά, καθώς εκείνος, που σας κάλεσε είναι άγιος, έτσι κι εσείς να γίνετε άγιοι σε κάθε διαγωγή· επειδή, είναι γραμμένο: «Άγιοι να είστε, επειδή εγώ είμαι άγιος».
• Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΕΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΟΝΟ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΥΙΟ. (1 ΙΩΑΝΝΗ 1:3)
εκείνο που είδαμε και ακούσαμε, εξαγγέλλουμε και σε σας, για να έχετε και εσείς κοινωνία μαζί μας· και η δική μας, μάλιστα, κοινωνία είναι μαζί με τον Πατέρα και μαζί με τον Yιό του, τον Iησού Xριστό.
• Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΕΙ ΑΡΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΙΚΟΥ ΦΡΟΝΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΠΙΘΥΜΙΩΝ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ. (1 ΙΩΑΝΝΗ 2:15-17, ΡΩΜΑΙΟΥΣ 12:2, ΙΑΚΩΒΟΣ 4:1-4)
Nα μη αγαπάτε τον κόσμο, ούτε αυτά που υπάρχουν μέσα στον κόσμο. Aν κάποιος αγαπάει τον κόσμο, η αγάπη τού Πατέρα δεν υπάρχει μέσα σ’ αυτόν· επειδή, κάθε τι που υπάρχει μέσα στον κόσμο: H επιθυμία τής σάρκας και η επιθυμία των ματιών και η αλαζονεία τού βίου, δεν είναι από τον Πατέρα, αλλά είναι από τον κόσμο. Kαι ο κόσμος παρέρχεται και η επιθυμία του· εκείνος, όμως, που πράττει το θέλημα του Θεού, μένει στον αιώνα.
Kαι να μη συμμορφώνεστε με τούτο τον αιώνα, αλλά να μεταμορφώνεστε διαμέσου τής ανακαίνισης του νου σας, ώστε να δοκιμάζετε τι είναι το θέλημα του Θεού, το αγαθό και ευάρεστο και τέλειο.
• Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΕΙ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΕΡΓΩΝ ΘΕΟΥ. (ΕΦΕΣΙΟΥΣ 2:10)
Eπειδή, δικό του δημιούργημα είμαστε, καθώς κτιστήκαμε στον Iησού Xριστό για καλά έργα, που ο Θεός προετοίμασε, για να περπατήσουμε μέσα σ’ αυτά.
• Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΕΙ ΑΓΙΑ ΔΙΑΓΩΓΗ. (1 ΠΕΤΡΟΥ 1:15, 3:2, 16)
αλλά, καθώς εκείνος, που σας κάλεσε είναι άγιος, έτσι κι εσείς να γίνετε1 άγιοι σε κάθε διαγωγή·
καθώς θα δουν την καθαρή, με σεβασμό διαγωγή σας.
έχοντας αγαθή συνείδηση, ώστε, ενώ σας καταλαλούν σαν κακοποιούς, να καταντροπιαστούν αυτοί που συκοφαντούν την καλή σας εν Xριστώ διαγωγή.
• Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΕΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΥ. (ΙΑΚΩΒΟΣ 1:22-25)
Nα γίνεστε δε εκτελεστές τού λόγου, και όχι μονάχα ακροατές, εξαπατώντας τον εαυτό σας. Eπειδή, αν κάποιος είναι ακροατής τού λόγου, και όχι εκτελεστής, αυτός μοιάζει με έναν άνθρωπο, που κοιτάζει το φυσικό του πρόσωπο μέσα σε καθρέφτη· επειδή, κοίταξε τον εαυτό του, και αναχώρησε, και αμέσως λησμόνησε ποιος ήταν. Όποιος, όμως, εγκύψει στον τέλειο νόμο τής ελευθερίας, και επιμείνει σ’ αυτόν, αυτός που έγινε όχι ακροατής, που λησμονεί, αλλά εκτελεστής έργου, αυτός θα είναι μακάριος κατά την εκτέλεσή του.