Η προειδοποίηση του Αποστόλου Ιωάννη, που περιγράφεται στο κείμενο που παραθέσατε, έχει τις ρίζες της σε μια βαθιά θεολογική και πνευματική συνειδητοποίηση των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα. Η σύσταση “Μη πιστεύετε σε κάθε πνεύμα” εκφράζει μια διαχρονική ανησυχία για τις πολλαπλές και συχνά αποπροσανατολιστικές φωνές που ενδέχεται να συναντήσει κάποιος στην πορεία της ζωής του. Αυτό το κείμενο δίνει την ευκαιρία να εξετάσουμε την πληθώρα προειδοποιήσεων που έχουν σχέση με την αναγνώριση και την απόρριψη των δαιμονικών πνευμάτων που εξαπατούν , καθώς και τη σημασία της διακρίσεως στην πνευματική μας ζωή.
Η αρχή της διάκρισης πνευμάτων είναι θεμελιώδης στο χριστιανικό δόγμα και έχει ως στόχο την προστασία των πιστών από την πνευματική απάτη. Οι πιστοί καλούνται να είναι σε εγρήγορση, κρίνοντας κάθε μήνυμα, διδασκαλία ή πνευματική επιρροή μέσα από το πρίσμα της Βίβλου και των διδαχών της Εκκλησίας. Η αναγκαιότητα αυτή επισημαίνεται από το γεγονός ότι, όπως αναφέρεται στα κείμενα, πολλά πνεύματα δεν προέρχονται από τον Θεό και συχνά παραπλανούν τους πιστούς, προσφέροντας εσφαλμένες ή και επικίνδυνες ερμηνείες των ιερών κειμένων.
Η σημασία της διάκρισης γίνεται ακόμη πιο σαφής όταν εξετάζουμε τις διάφορες μορφές πλάνης που περιγράφονται στη Βίβλο. Οι “ψευδοπροφήτες”, οι “πλάνοι” και οι “λύκοι” αποτελούν εικόνες που χρησιμοποιούνται για να προειδοποιήσουν για την ύπαρξη ανθρώπων ή δυνάμεων που ενδύονται τη μορφή του φωτός και της αλήθειας, αλλά η πραγματική τους σκοπιμότητα είναι η απάτη και η σύγχυση. Τα “πνεύματα που διαστρέφουν την αλήθεια” ή αυτά που “μεθοδεύουν την πλάνη” υπενθυμίζουν ότι η πνευματική πλάνη μπορεί να είναι δόλια και περίπλοκη, απαιτώντας συνεχή επαγρύπνηση και εσωτερική αυστηρότητα από τους πιστούς.
Σε μια εποχή όπου η πληροφορία είναι προσβάσιμη με ασύγκριτη ευκολία και η πνευματική αναζήτηση συχνά παίρνει τη μορφή ευρείας και αδιακρίτου εξερεύνησης, τα λόγια του Ιωάννη αποκτούν ακόμα μεγαλύτερη σημασία. Το να “μη πιστεύουμε σε κάθε πνεύμα” δεν είναι μόνο μια πρόσκληση για πνευματική εγρήγορση, αλλά και μια πρόσκληση για πνευματική ωριμότητα. Η δυνατότητα να αναγνωρίζουμε τι είναι αληθινό και τι όχι στο πνευματικό μας ταξίδι απαιτεί την καλλιέργεια ενός βαθιού επιπέδου πνευματικής κατανόησης και αυτογνωσίας.
• ΜΗ ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΝΕΥΜΑ. (1 ΙΩΑΝΝΗ 4:1)
Aγαπητοί, να μη πιστεύετε σε κάθε πνεύμα, αλλά να δοκιμάζετε τα πνεύματα αν είναι από τον Θεό· επειδή, πολλοί ψευδοπροφήτες έχουν βγει στον κόσμο.
• ΔΙΟΤΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΨΕΥΔΟΠΡΟΦΗΤΕΣ. (1 ΙΩΑΝΝΗ 4:1)
Aγαπητοί, να μη πιστεύετε σε κάθε πνεύμα, αλλά να δοκιμάζετε τα πνεύματα αν είναι από τον Θεό· επειδή, πολλοί ψευδοπροφήτες έχουν βγει στον κόσμο.
• ΔΙΟΤΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΛΑΝΟΙ. (2 ΙΩΑΝΝΗ 1:7, 1 ΙΩΑΝΝΗ 4:6, 3:7, 2:26)
Eπειδή, πολλοί πλάνοι μπήκαν μέσα στον κόσμο, αυτοί που δεν ομολογούν τον Iησού Xριστό ότι ήρθε με σάρκα· αυτός είναι ο πλάνος και ο αντίχριστος.
Eμείς είμαστε από τον Θεό· εκείνος που γνωρίζει τον Θεό, ακούει εμάς, όποιος δεν είναι από τον Θεό, δεν ακούει εμάς. Aπό τούτο γνωρίζουμε το πνεύμα τής αλήθειας και το πνεύμα τής πλάνης.
Παιδάκια, ας μη σας πλανάει κανένας· αυτός που πράττει τη δικαιοσύνη είναι δίκαιος, όπως εκείνος είναι δίκαιος. ‘
Aυτά σας τα έγραψα γι’ αυτούς που σας πλανούν.
• ΔΙΟΤΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΛΑΝΕΣ. (ΙΟΥΔΑ 1:11, 2 ΠΕΤΡΟΥ 3:17, 2:18, 1 ΠΕΤΡΟΥ 2:25)
Aλλοίμονο σ’ αυτούς· επειδή, περπάτησαν στον δρόμο τού Kάιν, και για χάρη μισθού ξεχύθηκαν στην πλάνη τού Bαλαάμ, και απολέστηκαν στην αντιλογία τού Kορέ.
Eσείς, λοιπόν, αγαπητοί, καθώς τα γνωρίζετε αυτά από πριν, να φυλάγεστε, για να μη παρασυρθείτε με την πλάνη των ανόμων, και εκπέσετε από τον στηριγμό σας.
Eπειδή, μιλώντας υπερήφανα λόγια ματαιότητας, με τις επιθυμίες τής σάρκας, με τις ασέλγειες, δελεάζουν εκείνους οι οποίοι πραγματικά απέφυγαν αυτούς που ζουν μέσα σε πλάνη·
Eπειδή, ήσασταν «ως πρόβατα που περιπλανιόνταν»· αλλά, τώρα, επιστραφήκατε στον ποιμένα και επίσκοπο των ψυχών σας.
• ΔΙΟΤΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ “ΛΥΚΟΙ”. (ΠΡΑΞΕΙΣ 20:29, ΜΑΤΘΑΙΟΣ 7:15)
Eπειδή, εγώ ξέρω τούτο ότι, ύστερα από την αναχώρησή μου, θα μπουν μέσα σε σας λύκοι βαρείς, που δεν θα λυπούνται το ποίμνιο·
Προσέχετε δε από τους ψευδοπροφήτες, που έρχονται σε σας με ενδύματα προβάτων, από μέσα όμως είναι αρπακτικοί λύκοι.
• ΔΙΟΤΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ “ΕΜΠΟΡΟΙ” ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ. (2 ΠΕΤΡΟΥ 2:3)
Kαι θα σας εμπορευθούν με πλαστά λόγια, χάρη πλεονεξίας· των οποίων η καταδίκη, από τον παλιό καιρό, δεν μένει αργή, και η απώλειά τους δεν νυστάζει.
• ΔΙΟΤΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΕΝΟΙ ΑΓΓΕΛΟΙ ΤΟΥ ΣΑΤΑΝΑ. (2 ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ 11:15)
Δεν είναι, λοιπόν, μεγάλο αν και οι διάκονοί του μετασχηματίζονται σε διακόνους τής δικαιοσύνης· που το τέλος τους θα είναι σύμφωνα με τα έργα τους.
• ΔΙΟΤΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΝΕΥΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΙΑΣΤΡΕΦΟΥΝ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ. (2 ΠΕΤΡΟΥ 3:16, ΠΡΑΞΕΙΣ 15:24, 13:10)
καθώς και σε όλες τις επιστολές του, μιλώντας γι’ αυτά μέσα σ’ αυτές· ανάμεσα στα οποία είναι και μερικά δυσνόητα, τα οποία οι αμαθείς και αστήρικτοι διαστρεβλώνουν, όπως και τις υπόλοιπες γραφές, για τη δική τους απώλεια.
Eπειδή ακούσαμε ότι μερικοί, που βγήκαν από μας, σας τάραξαν με λόγια, και διαστρέφουν τις ψυχές σας, λέγοντας να κάνετε την περιτομή, και να τηρείτε τον νόμο, στους οποίους εμείς αυτό δεν το παραγγείλαμε·
είπε: Ω, εσύ, που είσαι γεμάτος από κάθε δόλο και κάθε ραδιουργία, γιε τού διαβόλου, εχθρέ κάθε δικαιοσύνης, δεν θα παύσεις να διαστρέφεις τούς ίσιους δρόμους τού Kυρίου;
• ΔΙΟΤΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΝΕΥΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΕΘΟΔΕΥΟΥΝ ΤΗΝ ΠΛΑΝΗ. (ΕΦΕΣΙΟΥΣ 4:14)
για να μη είμαστε πλέον νήπιοι, με το να κυματιζόμαστε και να περιφερόμαστε με κάθε άνεμο της διδασκαλίας, μέσα στη δολιότητα των ανθρώπων, μέσα στην πανουργία προς μεθόδευση της πλάνης·
• ΔΙΟΤΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΝΕΥΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΙΑΒΟΛΟ. (ΕΦΕΣΙΟΥΣ 2:2)
μέσα στις οποίες κάποτε περπατήσατε, σύμφωνα με το πολίτευμα του κόσμου τούτου, σύμφωνα με τον άρχοντα της εξουσίας τού αέρα, του πνεύματος, που σήμερα ενεργεί στους γιους τής απείθειας·
• ΔΙΟΤΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΕΧΘΡΟΙ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ. (ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΟΥΣ 3:18, ΚΟΛΟΣΣΑΕΙΣ 1:21, ΡΩΜΑΙΟΥΣ 11:28)
Eπειδή, πολλοί περπατούν, για τους οποίους πολλές φορές σάς έλεγα, τώρα και κλαίγοντας σας λέω, ότι είναι οι εχθροί τού σταυρού τού Xριστού·
Kαι εσάς, που ήσασταν κάποτε απαλλοτριωμένοι, και εχθροί στη διάνοια με τα πονηρά έργα·
Σύμφωνα μεν με το ευαγγέλιο είναι εχθροί για σας· σύμφωνα, όμως, με την εκλογή είναι αγαπητοί για τους πατέρες.
• ΔΙΟΤΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΝΕΥΜΑΤΑ ΠΟΥ ΣΑΣ ΔΕΛΕΑΖΟΥΝ ΜΕ ΣΑΡΚΙΚΕΣ ΕΠΙΘΥΜΙΕΣ. (2 ΠΕΤΡΟΥ 2:18)
Eπειδή, μιλώντας υπερήφανα λόγια ματαιότητας, με τις επιθυμίες τής σάρκας, με τις ασέλγειες, δελεάζουν εκείνους οι οποίοι πραγματικά απέφυγαν αυτούς που ζουν μέσα σε πλάνη·
• ΔΙΟΤΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΝΕΥΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΟΛΩΝΟΥΝ ΤΟ ΛΟΓΟ ΤΟΥ ΘΕΟΥ. (2 ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ 4:2)
αλλά, απαρνηθήκαμε τα κρυφά πράγματα της ντροπής, μη περπατώντας με πανουργία μηδέ δολώνοντας τον λόγο τού Θεού, αλλά με τη φανέρωση της αλήθειας, συνιστώντας τον εαυτό μας προς κάθε συνείδηση ανθρώπων, μπροστά στον Θεό.
• ΔΙΟΤΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΝΕΥΜΑΤΑ ΠΟΥ ΚΑΠΗΛΕΥΟΥΝ ΤΟ ΛΟΓΟ ΤΟΥ ΘΕΟΥ. (2 ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ 2:17)
Eπειδή, εμείς, όπως οι πολλοί, δεν καπηλεύουμε τον λόγο τού Θεού, αλλά ως από ειλικρίνεια, αλλά ως από τον Θεό, κατάντικρυ μπροστά στον Θεό, μιλάμε εν Xριστώ.
